 |
WhatsApp ile yardım alın |
|---|
İlkel insanın ayağa kalkışıyla hızlanan beyin gelişimi, alet kullanımıyla sağladığı iş birikimi ve tecrübe, ev ekonomisi yani yaşamla iç içe ihtiyaçlar için yapılan üretimin, hızla yeni yerine-kentlere taşınarak makineleşmesini sağlamıştır. Yeni aşamada üretilen mal ve hizmetler, pek yararcı olmayan, statü ve kimliklere sanal imaj sağlayarak ilgi uyandıran, yenilik arayışlarıyla peşine düşülen, sahip olunan ve sergilenen, tatmin aracı olarak, sosyal çevreler ve etkin iletişim araçlarıyla, ihtiyaçların unutulduğu akıl tutulması tüketimlerle, zevke ve modaya dönüştürülmüştür. Üst düzeyde verimliliğin sağlandığı artan satışlarla, maliyetlerin ucuzlaması, mal ve hizmetlerin model ve çeşitliliğinin sarmal gelişimiyle eldeki kullanılabilir ürünlerin değersizleşmesi ve yeni talep artışlarının dayatılması yaşam alışkanlıklarını hızla değiştirmiş, tüketimi ekonomik olduğu kadar kültürel bir olgu haline getirmiştir. İnsanlığın ortak paydası ihtiyaç, bunun nasıl karşılanacağı sorusuyla simgeleşerek üretimi zirveye taşımıştır. Bilimin ışığında teknolojinin gelişmesi, rasyonel üretimin hızlanarak, farklılaşarak ucuzlattığı mamulleri hızla tüketecek yeni insan tipini 19.yy sonlarına doğru kentlerin yüksek eğitimli insanlarından seçmiş ve onları hem üreten hem de tüketenler olarak, küresel yok oluşun ve yararsızlığın dinamiği haline getirmiştir. Doğaya hakim olarak insan yaşamını kolaylaştırmak hedefiyle yola çıkan bilim, geliştirdiği her teknolojik yenilikle bağımlılığı arttırmış, tüketimi kamçılayarak insanı ve tüm doğal yaşamı denetleyen hatta önemsizleştiren, daha az zamanda daha çok, en çok kazanma zaafının aracı olmuştur. İletişimin hızlanması dayatılan yaşam tarzlarının seçeneklerine ulaşımı ve karar süreçlerini kısaltmış, reklamlarla yaratılan moda rüzgarlarıyla, üretimde koptukları doğal yaşamdan tüketimde de kopup, yazın soğuk, kışın sıcak, yapay ortamlara koşarak AVM'leri kentlerin tüketim kültürünün mabetleri haline getirmiştir. Yeni bağımlılıkların tutsağı haline getirilen ülkeler ve insanları, kazanmadıkları paralarla dahi alışveriş yaparak, ileri borçlanma bağımlılıklarıyla, sanal parasal operasyonların, yeni tüketim tutsakları haline gelmişlerdir.
Hayatımızın devamını sağlayan, yeraltı ve yerüstü kaynaklarını, hoyratça tüketen, özellikle yaşantımızın temel taşı içme su kaynaklarının yarıdan fazlasının kirletildiği, hayvan ve bitki türlerinin yok edilmesi pahasına, tüketimin amaç haline getirildiği dünyamızda geleceğimiz ciddi tehdit altındadır. Bu tehdit ancak, güdülendirildiğimiz tüm tüketim alışkanlıklarımızı, doğal yaşam ve toplumsal yarar lehine şekillendirecek, kişisel, bilinçli tüketim seçenekleriyle yok olabilir. Hayatımız kişisel başlar, kişisel seçimlerimizle toplumsallaşır ve kişisel son bulur, bizim olmadığımız dünya başkalarınındır.
Hüseyin Arslan
27.07.2013
